Czym jest psychoonkologia?

Psychoonkologia to stosunkowo młoda dziedzina zajmująca się wsparciem psychologicznym pacjenta onkologicznego i jego rodziny. Dba o dobrostan psychiczny pacjenta na każdym etapie leczenia. Leczenie onkologiczne stanowi stres, który wyzwala przeważnie negatywne emocje. Każda ze stosowanych form leczenia jak: leczenie chirurgiczne, chemioterapia, radioterapia, hormonoterapia niesie ze sobą obciążenia dla funkcjonowania organizmu. Psychoonkologia działa na wielu płaszczyznach. Łagodzi psychologiczne następstwa diagnozy i choroby, jak: stany lękowe, przygnębienie, zwątpienie, gniew, poczucie winy. Pomaga wypracować skuteczne sposoby radzenia sobie z chorobą. Towarzyszy w powrocie do funkcjonowania i podejmowania nowych zadań życiowych. Jest pomocna zarówno dla osób w trakcie leczenia, jak i dla osób będących w trakcie diagnozowania choroby oraz dla wszystkich którzy mają wśród najbliższych kogoś kto doświadcza choroby onkologicznej.

Jak działa?

Poprawia jakość życia przez zmniejszanie uczuć negatywnych wobec siebie i choroby, pomaga wprowadzać zachowania prozdrowotne jak zmiana nawyków, relaks, dieta. Dąży do wzbudzenia uczuć neutralnych lub pozytywnych. Pozwala wprowadzać spokój, bezpieczeństwo, sprawczość, pomaga przywrócić nadzieję. Działa poprzez wsparcie psychologiczne tak, by redukować lęk i napięcie. Psychoedukacja pomaga lepiej rozumieć specyfikę swojej choroby, umieć zadawać pytania, być świadomym i zaangażowanym w proces leczenie. Pacjent zorientowany w temacie swojej choroby, ma mniejszy poziom lęku, dzięki czemu ma zdecydowanie mniej powikłań w trakcie hospitalizacji, szybciej dochodzi do zdrowia.

Jak pomaga?

Pacjent zyskuje narzędzia i metody radzenia sobie w procesie leczenia. Uczy się zdrowego myślenia i przekonań, które oparte są na faktach, chronią zdrowie i życie, pomagają osiągnąć cele, pomagają unikać niepożądanych konfliktów. Skupia się na tym co jest w porządku, a nie na tym co jest z nim nie w porządku. Wzmacnia poziom swojej witalności i energii przez czynności witalne. Pracuje ze swoją wyobraźnią i przekształca lęk w spokój umysłu. Korzysta z technik relaksacyjnych i wyobrażeniowych, które powodują korzystne zmiany w układzie odpornościowym. Zwiększają one wówczas poziom limfocytów, a szczególnie NK (natural killers – „naturalnych kilerów”, czyli komórek które unicestwiają komórki nowotworowe). Pacjent nabywa obserwacji, że droga do zdrowienia jest indywidualna i ma na nią wpływ. Rozwija i wzmacniania zdrową nadzieje i zaufanie. Zaczyna traktować leczenie jako sprzymierzeńca.

Co jest ważne? Na co zwrócić uwagę?

Ważne jest kto udziela pomocy. Podstawę profesjonalnej pomocy psychoonkologicznej stanowi wiedza na temat specyfiki choroby nowotworowej i mechanizmów, które jej towarzyszą i z którymi można sobie efektywnie radzić. Dlatego w pracy psychoonkologa największe znaczenie ma jego doświadczenie i osobiste kompetencje w kontakcie z pacjentem onkologicznym i jego bliskimi. Pomocny jest również program dr Carla Simontona. Terapia simontonowska zbudowana jest wokół 10 umiejętności zdrowienia. Polegają między innymi na zdrowym formułowaniu myśli i postaw wobec leczenia oraz budowaniu nadziei. Celem metody jest ogólna poprawa jakości życia pacjentów i ich bliskich. Simonton mówił do swoich pacjentów: „Rób więcej tych rzeczy, które sprawiają Ci radość i głębokie spełnienie. I rób mniej tych rzeczy, które sprawiają Ci przykrość."